Xử lý nước sinh hoạt

Nghiên cứu và giải pháp xử lý nước sinh hoạt hộ gia đình trong bối cảnh ô nhiễm nguồn nước gia tăng tại Việt Nam

Sử dụng nước sạch là nhu cầu thiết yếu trong đời sống con người. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt, nước ngầm và thậm chí cả nước máy (thủy cục) tại nhiều địa phương ở Việt Nam đã và đang gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng đó, nhu cầu xử lý nước sinh hoạt tại hộ gia đình ngày càng trở nên cấp thiết. Bài viết này trình bày tổng quan về các nguồn ô nhiễm nước sinh hoạt phổ biến, phân tích rủi ro đối với sức khỏe con người, đồng thời đánh giá các công nghệ xử lý nước sinh hoạt hiệu quả, phù hợp với điều kiện sử dụng tại gia đình. Từ đó, đưa ra các khuyến nghị về lựa chọn giải pháp và hướng phát triển hệ thống xử lý nước sinh hoạt tại hộ gia đình trong thời gian tới.

Từ khóa: xử lý nước sinh hoạt, nước ngầm, nước máy, lọc nước hộ gia đình, ô nhiễm nguồn nước, công nghệ xử lý.

Đặt vấn đề

Nước sạch là điều kiện tiên quyết cho cuộc sống khỏe mạnh. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt tại Việt Nam ngày càng đáng lo ngại. Không chỉ ở khu vực nông thôn, mà cả các đô thị lớn cũng đang phải đối mặt với chất lượng nước cấp không đảm bảo. Điều này dẫn đến nhu cầu xử lý nước tại điểm sử dụng – đặc biệt là tại các hộ gia đình – ngày càng trở nên cần thiết.

Cùng với đó, ý thức về bảo vệ sức khỏe và chất lượng sống ngày càng nâng cao khiến người dân tìm kiếm các giải pháp xử lý nước hiệu quả, tiết kiệm, dễ vận hành và an toàn.

Thực trạng nguồn nước sinh hoạt tại Việt Nam

Tại Việt Nam, các nguồn nước phục vụ sinh hoạt chủ yếu bao gồm:

• Nước ngầm: khai thác từ giếng khoan hoặc giếng đào.
• Nước mặt: từ ao, hồ, sông, suối.
• Nước máy (thủy cục): từ các nhà máy xử lý nước tập trung.

2.1. Nước ngầm – ẩn họa từ kim loại nặng và amoni

Dù được coi là sạch hơn nước mặt, nhưng nhiều khu vực nước ngầm bị nhiễm kim loại nặng như Asen (As), mangan (Mn), sắt (Fe), amoni (NH₄⁺). Theo các nghiên cứu của Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường, hàng triệu người dân Việt Nam sử dụng nước giếng có hàm lượng asen vượt ngưỡng cho phép (10 µg/L theo WHO).

2.2. Nước mặt – nguy cơ từ vi sinh và chất hữu cơ

Nguồn nước sông, hồ có thể bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh (E.coli, Coliform), vi rút, ký sinh trùng, chất hữu cơ phân hủy sinh học, tảo độc, váng dầu và các hợp chất hữu cơ bền vững (như thuốc bảo vệ thực vật).

2.3. Nước thủy cục – không phải lúc nào cũng sạch

Dù đã được xử lý tại nhà máy, nước máy vẫn có thể bị tái nhiễm do:

• Hệ thống đường ống cũ, rò rỉ;
• Cặn bẩn trong bể chứa nước hộ gia đình;
• Clo dư làm ảnh hưởng đến vị và mùi nước.

 Một số vụ việc lớn như sự cố nhiễm dầu tại nhà máy nước sông Đà (Hà Nội, 2019) đã cho thấy nguy cơ tiềm ẩn của việc phụ thuộc hoàn toàn vào nước máy.

Tác động của nguồn nước ô nhiễm đến sức khỏe con người

Việc sử dụng nước không đạt tiêu chuẩn sinh hoạt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, cả cấp tính lẫn mạn tính:

• Nhiễm trùng đường tiêu hóa: do vi khuẩn, vi rút;
• Bệnh về da, mắt, tóc: do tảo, vi sinh vật, hóa chất;
• Tích lũy kim loại nặng: gây tổn thương gan, thận, thần kinh;
• Nguy cơ ung thư: do hợp chất nitrat, clor hữu cơ, asen.

Trẻ em và người cao tuổi là đối tượng đặc biệt nhạy cảm với nước ô nhiễm, do hệ miễn dịch yếu và khả năng đào thải độc chất kém hơn.

công nghệ xử lý nước sinh hoạt hộ gia đình hiện nay

Tùy theo đặc điểm nguồn nước và nhu cầu sử dụng, người dân có thể áp dụng các công nghệ xử lý khác nhau:

 Phương pháp cơ học – lọc thô

• Sử dụng các lớp vật liệu như: sỏi, cát, than hoạt tính, mangan.
• Có thể loại bỏ tạp chất rắn, bùn, sắt và một phần vi khuẩn.

 Ưu điểm: Dễ lắp đặt, chi phí thấp.
 Nhược điểm: Không loại bỏ được chất tan, kim loại nặng, vi rút.

Công nghệ trao đổi ion

• Áp dụng để khử cứng, loại bỏ canxi, magie, amoni.
• Dùng hạt nhựa trao đổi ion tái sinh bằng muối.

✅ Hiệu quả với nước cứng.
❌ Không xử lý vi sinh vật hay chất hữu cơ.

 Lọc nano và siêu lọc (UF, NF)

• Màng lọc loại bỏ vi sinh vật, keo, chất lơ lửng và một số chất hữu cơ.

 Độ sạch cao hơn lọc thô, không dùng hóa chất.
 Không loại bỏ hoàn toàn muối khoáng và vi rút nhỏ.

 Lọc thẩm thấu ngược (RO)

• Màng RO cho phép loại bỏ tới 99% tạp chất: kim loại nặng, vi sinh, muối, hóa chất.

 Nước sau lọc đạt tiêu chuẩn nước uống trực tiếp.
 Giá thành cao, tiêu hao nước (nước thải có thể đến 50%), cần điện và bảo trì định kỳ.

Công nghệ UV, Ozone

• UV: tiêu diệt vi khuẩn, vi rút bằng tia cực tím.
• Ozone: khử mùi, vi sinh vật, làm trong nước.

 Kết hợp hiệu quả với hệ thống lọc.
 Không loại bỏ được tạp chất vô cơ.

Tiêu chí lựa chọn giải pháp xử lý nước sinh hoạt phù hợp

Để lựa chọn hệ thống xử lý nước hiệu quả, người dùng cần xem xét:

• Nguồn nước đầu vào: nước giếng, nước máy, nước mưa…
• Mục đích sử dụng: ăn uống, nấu ăn, tắm rửa, sinh hoạt chung…
• Chi phí đầu tư, vận hành;
• Không gian lắp đặt, bảo trì;
• Chất lượng nước sau xử lý có đạt QCVN 01-1:2018/BYT hay không.

Các hộ gia đình có thể lựa chọn hệ thống lọc tổng (lọc đầu nguồn) kết hợp lọc RO tại bếp để đảm bảo nước sạch sinh hoạt và nước uống đạt chuẩn.

Xu hướng và khuyến nghị trong xử lý nước sinh hoạt tại Việt Nam

 Xu hướng công nghệ:

• Tích hợp công nghệ lọc đa tầng thông minh;
• Thiết bị lọc tiết kiệm nước, ít điện năng;
• Ứng dụng IoT để giám sát chất lượng nước theo thời gian thực;
• Phát triển hệ thống lọc tự chế với chi phí thấp phục vụ vùng sâu, vùng xa.

Khuyến nghị chính sách và cộng đồng

• Cơ quan nhà nước cần kiểm tra thường xuyên chất lượng nước cấp, công bố minh bạch;
• Người dân nên kiểm tra định kỳ nguồn nước gia đình, thay lõi lọc đúng hạn;
• Các tổ chức khoa học – kỹ thuật cần tăng cường nghiên cứu và chuyển giao công nghệ xử lý nước đơn giản, hiệu quả đến cộng đồng.

Trong bối cảnh ô nhiễm nguồn nước ngày càng phức tạp, việc tự chủ xử lý nước sinh hoạt tại hộ gia đình là một chiến lược thông minh và cần thiết. Việc lựa chọn đúng công nghệ xử lý phù hợp với nguồn nước và nhu cầu sử dụng không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của từng thành viên trong gia đình mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống, bảo vệ tài nguyên nước và môi trường.

Sự kết hợp giữa kiến thức khoa học, công nghệ phù hợp, và ý thức cộng đồng chính là chìa khóa để hướng tới một xã hội sử dụng nước an toàn, bền vững trong tương lai.

XỬ LÝ NƯỚC SINH HOẠT:

Xử lý nước sinh hoạt cho gia đình là nhu cầu cấp thiết hiện nay do nguồn nước ngầm, nước sông thậm chí cả nước thủy cục không đảm bảo. Sử dụng nước sạch, không ô nhiễm các hóa chất, vi khuẩn gây bệnh là một cách bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.

Công ty Minh Phương xin giới thiệu sơ lược quy trình xử lý nước sạch cho các bạn tham khảo

 Máy lọc nước tinh khiết cho gia đình, văn phòng

1.  THUYẾT MINH QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ

Công nghệ này phù hợp cho nhu cầu của hộ dân cư ở vùng nông thôn hoặc những nơi chưa có mạng lưới cấp nước.

Nước giếng khoan thường nhiễm phèn nặng, giặt quần áo thường bị vàng ố và có mùi hôi. Thiết bị có máy sục khí để tăng cường oxi là một cách để chuyển sắt (phèn) từ sắt hòa tan thành sắt kết tủa. Nước qua giai đoạn này sẽ chuyển đến bể chứa.

Nước sông chứa các thành phần lơ lững nên cho qua thiết bị lọc thô dạng hở để loại phần lớn tạp chất.

Nước trong bể chứa xảy ra quá trình lắng các hạt sắt kết tủa xuống đáy và một phần nổi lên bề mặt. Những hạt sắt không đủ nặng vẫn còn hòa tan trong nước, nói chung ở giai đoạn này sắt đã bị xử lý một phần và mùi đã giảm rõ rệt.

Nước được đưa vào hệ thống lọc cát tinh để lọc thêm lần nữa nhằm làm tăng độ trong của nước. Ở giai đoạn này nước có thể dùng để tắm giặt, phục vụ nhu cầu sinh hoạt.

Một phần nước sẽ được chuyển sang bộ lọc nước tinh khiết mini phục vụ nhu cầu ăn uống trong gia đình.

2. ƯU, NHƯỢC ĐIỂM CÔNG NGHỆ

          a.      Ưu điểm:

            ·         Giá thành rẻ phù hợp với điều kiện đầu tư của đa số hộ gia đình.

            ·         Hệ thống ổn định dễ vận hành, độ bền thiết bị cao.

            ·         Chất lượng nước đạt tiêu chuẩn nước uống.

            ·         Thiết bị được chế tạo trong nước dễ tìm, rẽ.

           b.      Nhược điểm:

            ·         Hệ thống chỉ lọc được lưu lượng nhỏ.

3.  SƠ ĐỒ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ  NƯỚC SINH HOẠT

4. Kết luận:

          Lắp đặt một hệ thống lọc nước cho gia đình thật đơn giản phải không. Hãy lắp đặt một thiết bị như thế để chăm sóc sức khoẻ cho gia đình bạn nào!

GỌI NGAY -  0903649782 - 028 35146426 

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN MIỄN PHÍ

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG

Địa chỉ: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định, TP.HCM

Email: nguyenthanhmp156@gmail.com