Ngành chăn nuôi Việt Nam đang trải qua giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, chuyển dịch từ chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ sang mô hình trang trại tập trung, hiện đại, áp dụng công nghệ cao và kinh tế tuần hoàn. Với đặc điểm Việt Nam là một nước nông nghiệp truyền thống, Nhà nước luôn đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp – nông thôn, trong đó có chính sách tín dụng ưu đãi dành cho các chủ trang trại, hộ gia đình và doanh nghiệp đầu tư xây dựng mô hình chăn nuôi heo.
Theo thống kê, hiện cả nước có hơn 30.000 trang trại, trong đó khoảng 4.500 trang trại chăn nuôi heo quy mô từ trung bình đến lớn. Nhiều trang trại đã chuyển hướng sang mô hình cho thuê lại trang trại, đặc biệt cho các doanh nghiệp FDI, các tập đoàn chăn nuôi lớn theo mô hình "gia công – hợp tác – thuê trang trại". Đây là một xu thế mới, mang lại dòng tiền ổn định, giảm rủi ro thị trường và giảm áp lực về giá thức ăn, dịch bệnh.
Tuy nhiên, để xây dựng một trang trại đủ tiêu chuẩn cho thuê lại, nhà đầu tư cần vốn đầu tư ban đầu lớn: chi phí giải phóng mặt bằng, hệ thống chuồng trại, máy móc thiết bị, hệ thống xử lý chất thải, điện năng – nước, hệ thống làm mát, quạt, hầm biogas, đường nội bộ… Điều này khiến nhiều nhà đầu tư khó tiếp cận cơ hội kinh doanh do thiếu vốn.
Trong khi đó, các ngân hàng thương mại Việt Nam dù có nhiều chương trình hỗ trợ nông nghiệp nhưng vẫn thận trọng đối với lĩnh vực chăn nuôi heo vì rủi ro dịch bệnh, biến động giá cả và tài sản thế chấp khó xác định.
Vậy làm thế nào để vay vốn thành công? Làm thế nào để thuyết phục ngân hàng “dám cho vay, muốn cho vay và sẵn sàng giải ngân” cho mô hình đầu tư trang trại cho thuê lại?
Bài viết này cung cấp góc nhìn đầy đủ, hệ thống và mang tính thực tiễn cao để sếp Thanh có thể dùng làm dự án – báo cáo thẩm định nội bộ – hồ sơ trình ngân hàng.
Các tổ chức tín dụng thường lo ngại:
– Giá thịt heo biến động mạnh theo chu kỳ.
– Rủi ro dịch bệnh như tả heo châu Phi, lở mồm long móng.
– Tài sản chăn nuôi (heo giống, heo thịt) là tài sản di động, khó kiểm soát.
– Chuồng trại lắp ghép khó định giá và khó thanh lý khi thu hồi nợ.
– Dòng tiền phụ thuộc vào thị trường và năng lực quản lý của chủ trang trại.
Hầu hết người chăn nuôi không có tài sản thế chấp đủ lớn ngoài đất nông nghiệp, mà đất nông nghiệp lại có hạn chế trong định giá và chuyển mục đích sử dụng. Nhiều trang trại thuê đất hoặc thuê rừng, càng khó thế chấp.
Nhiều hồ sơ thiếu:
– Phương án tài chính rõ ràng
– Báo cáo dòng tiền
– Tỷ suất lợi nhuận (IRR)
– Bảng khấu hao tài sản
– Chứng minh đầu ra (hợp đồng thuê lại)
– Giấy phép môi trường
– Thiết kế chuồng trại theo tiêu chuẩn quốc tế
Vì vậy ngân hàng e ngại cho vay.
Một mô hình mới, an toàn hơn hình thức tự chăn nuôi, được các ngân hàng ưu tiên hơn, đó là:
Xây dựng trang trại – cho doanh nghiệp lớn thuê lại.
Các tập đoàn như CP, Japfa, GreenFeed, De Heus, NewHope… đều có nhu cầu thuê trang trại đạt chuẩn VietGAHP – GlobalGAP với thời hạn 10–15 năm.
Lợi ích:
– Dòng tiền ổn định
– Không bị ảnh hưởng bởi giá heo
– Không chịu rủi ro dịch bệnh (bên thuê chịu trách nhiệm vận hành)
– Chủ trang trại chỉ lo hạ tầng, không lo thức ăn – con giống
Mô hình này phù hợp để ngân hàng giải ngân vì:
– Có hợp đồng thuê lại → chứng minh doanh thu ổn định
– Chuồng trại trở thành tài sản đảm bảo giá trị lớn
– Dòng tiền trả nợ rõ ràng
Do đó, “trang trại cho thuê lại” chính là mô hình vàng cho hồ sơ vay vốn.
Dựa trên kinh nghiệm quốc tế và chính sách Việt Nam, có 3 nhóm giải pháp chính.
Ngành heo ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh lương thực. Vì vậy, Nhà nước đã cho phép:
– Mở rộng bảo hiểm nông nghiệp
– Tăng hạn mức vay tái cấp vốn cho nông nghiệp
– Trợ cấp lãi suất cho các dự án trang trại
Bên cạnh đó, ngân hàng cần:
– Tăng tỷ lệ cho vay có bảo lãnh
– Áp dụng cơ chế tín dụng ưu đãi
– Không tự ý thu hẹp hạn mức trong thời điểm ngành khó khăn
– Ưu tiên cho vay các dự án có hợp đồng thuê lại dài hạn
Nhà nước khuyến khích ngân hàng:
– Cho phép thế chấp chuồng trại chăn nuôi quy mô lớn
– Thế chấp quyền thuê đất dài hạn
– Thế chấp máy móc và tài sản hình thành trong tương lai
– Thí điểm “thế chấp đàn heo sống” (một số tỉnh đã triển khai)
Đặc biệt, ngân hàng được phép định giá:
– Hệ thống làm mát
– Quạt, máng ăn tự động
– Hầm biogas
– Hệ thống xử lý chất thải
Đây là điểm mới mà chủ trang trại có thể khai thác để tăng hạn mức vay.
Agribank, BIDV, Ngân hàng CSXH… là các đơn vị đang triển khai mạnh mẽ cho vay nông nghiệp. Agribank đã phối hợp với chính quyền địa phương ký hợp đồng bảo lãnh, cho phép:
– Heo có thể dùng làm tài sản bảo đảm
– Cho vay đến 70–80% giá trị dự án theo mô hình liên kết chuỗi
– Cho vay không cần tài sản đảm bảo đối với doanh nghiệp đầu mối chuỗi giá trị
Ưu điểm:
– Ngân hàng chủ lực nông nghiệp
– Thủ tục phù hợp hộ gia đình – trang trại
– Cho vay không có tài sản bảo đảm đến 70–80% giá trị dự án theo chuỗi liên kết
– Có chương trình thí điểm thế chấp heo giống
– Cho vay doanh nghiệp đầu tư trang trại quy mô lớn
– Hỗ trợ vay trung và dài hạn tới 15 năm
– Định giá tài sản hình thành trong tương lai
– Hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo
– Lãi suất thấp
– Giải ngân nhanh
– Mạnh về vay tiêu dùng – hộ kinh doanh
– Thủ tục nhanh
– Phù hợp trang trại quy mô nhỏ – vừa
Một bộ hồ sơ vay vốn hoàn chỉnh cho dự án trang trại heo cho thuê lại cần có các nội dung sau:
– CMND/CCCD
– Sổ hộ khẩu hoặc đăng ký kinh doanh
– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc hợp đồng thuê đất
– Giấy phép xây dựng (nếu cần)
– Giấy phép môi trường (giấy phép xả thải hoặc ĐTM)
– Thuyết minh dự án đầu tư (30–50 trang)
– Mô tả quy mô chăn nuôi: 2.400 – 10.000 con
– Bản vẽ chuồng trại
– Sơ đồ công nghệ
– Báo cáo tác động môi trường
– Kế hoạch phòng chống dịch bệnh
– Hợp đồng thuê lại trang trại (nếu có)
– Các tiêu chuẩn áp dụng: VietGAHP, GlobalGAP, QCVN
– Tổng mức đầu tư (chuồng trại, máy móc, hạ tầng)
– Vốn tự có (tối thiểu 20–30%)
– Nhu cầu vốn vay
– Kế hoạch trả nợ theo từng quý
– Báo cáo IRR (tối thiểu 12–18%/năm)
– Dòng tiền thu – chi 10 năm
– Bảng khấu hao tài sản
Bao gồm:
– Đất
– Chuồng trại
– Hệ thống xử lý chất thải
– Máy móc thiết bị
– Tài sản hình thành từ vốn vay
– Hợp đồng thuê lại trang trại (được tính là một loại tài sản tạo dòng tiền để định giá)
|
Hạng mục |
Chi phí dự kiến |
|---|---|
|
Chuồng nái, chuồng thịt |
12–15 tỷ |
|
Hệ thống làm mát, quạt |
2 tỷ |
|
Hệ thống xử lý chất thải, hầm biogas |
3 tỷ |
|
Máy móc – thiết bị tự động |
4 tỷ |
|
Đường nội bộ – điện – nước |
2 tỷ |
|
Dự phòng chi phí |
1–2 tỷ |
|
Tổng |
23–28 tỷ |
Các công ty FDI trả:
– 250.000 – 400.000 đồng/con/lứa
– 2–3 lứa/năm
– Quy mô 5.000 con → doanh thu 4–6 tỷ/năm
– Nhân công
– Điện – nước
– Bảo trì thiết bị
– Kiểm soát dịch bệnh
→ 1,2–1,6 tỷ/năm
Lợi nhuận ròng: 2,5–4 tỷ/năm
IRR đạt: 13–17%
Thời gian thu hồi vốn: 6–8 năm
Chỉ số tài chính này vượt yêu cầu ngân hàng, rất phù hợp để vay.
Việc vay vốn ngân hàng đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi heo cho thuê lại không chỉ là khả thi mà còn là xu hướng mới của ngành chăn nuôi Việt Nam. Với các chính sách ưu đãi mạnh mẽ của Nhà nước, sự nới lỏng tiêu chuẩn định giá tài sản, và mô hình cho thuê lại tạo dòng tiền ổn định, ngân hàng ngày càng sẵn sàng giải ngân cho lĩnh vực này.
Một bộ hồ sơ được chuẩn bị đúng chuẩn, có hợp đồng thuê lại, có dòng tiền ổn định, có giải pháp môi trường đầy đủ sẽ giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận nguồn vốn từ 10–100 tỷ đồng.
CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG
- Hotline: 0903 649 782
Địa chỉ trụ sở chính: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định. TP.HCM
Địa chỉ văn phòng đại diện: Chung cư B1- Số 2 Đường Trường Sa, Phường Gia Định. TP.HCM
Website: www.khoanngam.net; www.lapduan.com; www.minhphuongcorp.net;
Email: nguyenthanhmp156@gmail.com ; thanhnv93@yahoo.com.vn