THIẾT KẾ QUY HOẠCH VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG NHÀ Ở

THIẾT KẾ QUY HOẠCH VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG NHÀ Ở TRONG QUY TRÌNH KIẾN TẠO CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC HIỆN ĐẠI**

Quy hoạch xây dựng và thiết kế nhà ở là hai lĩnh vực gắn bó chặt chẽ, hình thành nên nền tảng cho sự phát triển của môi trường sống đô thị hiện đại. Khi một công trình nhà ở được hình thành, nó không chỉ là kết quả của trí tuệ sáng tạo của kiến trúc sư, mà còn là sản phẩm của sự kết hợp đa ngành giữa quy hoạch, kỹ thuật công trình, cơ điện, vật liệu, quản lý dự án và khoa học môi trường. Bản chất của thiết kế nhà ở là đáp ứng nhu cầu định cư của con người trong bối cảnh không gian đô thị ngày càng phức tạp, trong khi nhiệm vụ của quy hoạch là tổ chức tổng thể không gian đất đai, đảm bảo hiệu quả sử dụng và sự hài hòa với hệ thống hạ tầng hiện hữu và tương lai.

Trước khi bước vào giai đoạn thiết kế, quá trình phân tích quy hoạch có ý nghĩa quyết định. Việc đánh giá hiện trạng khu đất, địa hình, kết nối giao thông, pháp lý đất đai và điều kiện địa chất công trình giúp xác định ranh giới cho phép của thiết kế kiến trúc. Trên cơ sở đó, các chỉ tiêu quan trọng như mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, tầng cao tối đa, khoảng lùi công trình và tổ chức hệ thống hạ tầng kỹ thuật được thiết lập để làm nền tảng kỹ thuật cho toàn dự án. Quy hoạch không chỉ sắp đặt các công trình một cách hợp lý mà còn hướng đến một môi trường sống thuận tiện, an toàn và bền vững, trong đó các yếu tố thông gió, chiếu sáng, mặt nước, mảng xanh và hệ thống giao thông đóng vai trò tạo lập chất lượng sống.

Khi quy hoạch đã được xác lập, tiến trình thiết kế nhà ở bắt đầu bằng nghiên cứu tiền khả thi. Đây là giai đoạn kiến trúc sư cùng khách hàng trao đổi về nhu cầu, mong muốn, quy mô đầu tư và các mục tiêu công năng của công trình. Một nghiên cứu khả thi khoa học giúp xác định hướng đi đúng, bảo đảm rằng dự án vừa phù hợp với điều kiện thực tế vừa đáp ứng khả năng tài chính. Trên cơ sở đó, thiết kế phác thảo ra đời như hình dung ban đầu về hình khối, mặt bằng sử dụng, giải pháp tiếp cận và bố trí các không gian chức năng. Ở giai đoạn này, công trình được “định hình tâm hồn”, tức xác lập bản sắc thẩm mỹ và triết lý thiết kế chủ đạo.

Thiết kế phác thảo chuyển tiếp sang thiết kế sơ bộ, nơi cấu trúc kiến trúc được phát triển sâu hơn. Các bản vẽ mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt, cùng với các phân tích vật liệu, giải pháp kết cấu và tính toán năng lượng được thể hiện rõ ràng. Việc đánh giá chi phí và tiến độ được thực hiện nghiêm túc để đảm bảo tính khả thi. Đây là thời điểm mà thiết kế bắt đầu gắn kết chặt chẽ với kỹ thuật, giúp công trình không chỉ đẹp mà còn bền vững, an toàn và tối ưu sử dụng.

Tiếp theo là giai đoạn xin phép xây dựng, một bước thủ tục quan trọng trong chuỗi pháp lý của dự án. Kiến trúc sư chịu trách nhiệm lập toàn bộ hồ sơ kỹ thuật theo đúng quy chuẩn, bao gồm bản vẽ kiến trúc, kết cấu, cấp thoát nước, điện, PCCC và các tài liệu pháp lý kèm theo. Hồ sơ được nộp lên cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phản ánh sự tuân thủ của dự án đối với hệ thống quy định pháp luật, quy hoạch đô thị và các tiêu chuẩn an toàn cộng đồng. Khi giấy phép được cấp, thiết kế bước sang giai đoạn triển khai kỹ thuật – giai đoạn EXE, một trong những phần phức tạp và đòi hỏi tính khoa học cao nhất của dự án.

Các nghiên cứu thực hiện (EXE) nhằm cụ thể hóa toàn bộ giải pháp thiết kế vào các bản vẽ chi tiết, đủ điều kiện để thi công tại công trường. Đây là quá trình chuyển đổi từ khái niệm và hình khối nghệ thuật sang các cấu kiện kỹ thuật chính xác theo milimet. Kiến trúc sư và đội ngũ kỹ thuật triển khai các bản vẽ chi tiết kiến trúc, kết cấu, cơ điện, cấp thoát nước, thông gió và các thông số kỹ thuật. Tính toán tải trọng, xác định cấu tạo vật liệu, cấu tạo móng, dầm, sàn, cột, tường, cầu thang và hệ thống cơ điện đều được làm rõ. Các bản vẽ EXE trở thành “ngôn ngữ chung” giữa kiến trúc sư và nhà thầu, là cơ sở lập dự toán, đấu thầu và tổ chức thi công.

Tuy nhiên, bản vẽ kỹ thuật không thay thế được bản vẽ phân xưởng thi công – một nhiệm vụ bắt buộc của nhà thầu. Trong khi EXE mô tả chuẩn mực thiết kế, bản vẽ phân xưởng xác lập cách thi công thực tế phù hợp với điều kiện công trường, biện pháp thi công, thiết bị và năng lực của từng nhà thầu. Mối quan hệ này bảo đảm tính chính xác trong thi công, hạn chế sai sót và tối ưu tiến độ.

Sau khi hoàn thiện EXE, việc lựa chọn nhà thầu là một bước quan trọng trong quá trình hiện thực hóa công trình. Kiến trúc sư và nhà quản lý dự án có trách nhiệm đánh giá hồ sơ đề xuất của các nhà thầu, bao gồm năng lực kỹ thuật, kinh nghiệm, biện pháp thi công và giá dự thầu. Hồ sơ tư vấn kinh doanh (DCE) được lập để nhà thầu hiểu rõ yêu cầu của dự án, trong đó mô tả đầy đủ đặc tính kỹ thuật, điều kiện hợp đồng và khối lượng công việc. Việc lựa chọn nhà thầu không chỉ dựa trên giá cả mà còn dựa vào khả năng đáp ứng chất lượng, tiến độ và kinh nghiệm thực tiễn.

Bước vào giai đoạn thi công, công trình được triển khai theo sự điều phối của người quản lý dự án và kiến trúc sư thông qua hoạt động giám sát tác giả. Thi công nhà ở bao gồm các công tác như đào đất, đóng cọc, làm móng, thi công phần thân với kết cấu bê tông cốt thép, công tác hoàn thiện và lắp đặt hệ thống kỹ thuật. Trong suốt quá trình này, các cuộc họp công trường được tổ chức định kỳ để theo dõi tiến độ, giải quyết vướng mắc, điều chỉnh biện pháp thi công và đảm bảo các nhà thầu phối hợp đồng bộ.

Lịch trình, điều phối và quản lý công trường (OPC) là hoạt động đóng vai trò chiến lược, giúp tối ưu hóa sự đan xen công việc giữa các đội thi công. Việc phân tích trình tự công tác, xác định các điểm nghẽn kỹ thuật, sắp xếp nguồn lực hợp lý giúp rút ngắn thời gian thực hiện và giảm chi phí. OPC bảo đảm rằng dự án không rơi vào tình trạng xung đột tiến độ giữa các bộ môn, đồng thời giúp chủ đầu tư theo dõi trạng thái công trường một cách khoa học và minh bạch.

Giai đoạn cuối của dự án là nghiệm thu và bàn giao. Khi tất cả các hạng mục hoàn thành, kiến trúc sư và nhà quản lý dự án kiểm tra chi tiết toàn bộ công trình, từ vật liệu hoàn thiện đến hệ thống kỹ thuật. Các chứng chỉ vật liệu, kết quả thí nghiệm, hồ sơ hoàn công và tài liệu hướng dẫn vận hành được tổng hợp để trình chủ đầu tư. Khách hàng nhận bàn giao khi công trình đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, thẩm mỹ và an toàn vận hành. Một chứng chỉ hoàn thành được lập nhằm xác nhận sự tuân thủ với chứng nhận đã nộp từ giai đoạn xin phép xây dựng, bao gồm yêu cầu về tiết kiệm năng lượng, nhu cầu sinh học và tiện nghi nhiệt.

Quy trình quy hoạch, thiết kế và xây dựng nhà ở là hành trình kết hợp giữa khoa học, kỹ thuật và nghệ thuật. Mỗi giai đoạn đều mang tính tất yếu và đóng góp vào sự thành công của công trình. Quy hoạch xây dựng tạo ra khung pháp lý và không gian; thiết kế kiến trúc định hình tinh thần; thiết kế kỹ thuật đảm bảo tính khả thi; thi công hiện thực hóa ý tưởng trên vật liệu và thời gian; nghiệm thu bảo đảm an toàn, chất lượng và sự bền vững. Khi được thực hiện đúng chuẩn, công trình nhà ở không chỉ tạo ra không gian sống, mà còn góp phần nâng cao chất lượng đô thị, phát triển kinh tế – xã hội và gìn giữ môi trường sống cho các thế hệ tương lai.

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG

ĐT: (08) 35146426 - (028) 22142126  – Fax: (028) 39118579 - Hotline: 0903 649 782

Địa chỉ trụ sở chính: 28B Mai Thị Lựu - Khu phố 7, Phường Tân Định. TP.HCM 

Địa chỉ văn phòng đại diện: Chung cư B1- Số 2 Đường Trường Sa, Phường Gia Định. TP.HCM

Website: www.khoanngam.net;  www.lapduan.com; www.minhphuongcorp.net;

Email: nguyenthanhmp156@gmail.com ; thanhnv93@yahoo.com.vn