Trong quá khứ, trạm xăng chỉ đơn giản là nơi dừng chân tiếp nhiên liệu. Tuy nhiên, theo dòng chảy phát triển của xã hội và nhu cầu ngày càng đa dạng của người sử dụng, trạm xăng ngày nay đã trở thành một điểm đến tích hợp nhiều chức năng: từ tiếp nhiên liệu, mua sắm, nghỉ ngơi, cho đến cung cấp các dịch vụ tiện ích như cà phê, thức ăn nhanh, vệ sinh, chăm sóc xe và thậm chí cả văn phòng làm việc. Sự chuyển hóa này đòi hỏi một hướng tiếp cận hoàn toàn mới trong tư duy thiết kế kiến trúc và quy hoạch trạm xăng.
Tôi – với vai trò kiến trúc sư chuyên thiết kế trạm xăng trong suốt 13 năm qua – đã tham gia hàng trăm dự án trên toàn quốc. Tôi nhận ra rằng, thiết kế trạm xăng không chỉ là một bài toán kỹ thuật, mà còn là một hành trình sáng tạo: nơi mà yếu tố kỹ thuật, thẩm mỹ, thương hiệu, trải nghiệm người dùng và trách nhiệm môi trường hòa quyện với nhau để tạo nên một không gian sống động, hiện đại và có giá trị cộng đồng.
Trước đây, trạm xăng được thiết kế chỉ để thực hiện một mục đích duy nhất: cung cấp nhiên liệu. Người lái xe chỉ dừng lại trong vài phút và tiếp tục hành trình. Tuy nhiên, thói quen người tiêu dùng đã thay đổi. Họ mong muốn nhiều hơn ở một trạm dừng chân: một chỗ mua cà phê, nơi nghỉ ngơi, không gian vệ sinh sạch sẽ, thậm chí là khu vực làm việc nhanh hoặc gặp gỡ đối tác.
Ngày nay, trạm xăng đã trở thành một “hub dịch vụ” – nơi giao thoa giữa giao thông, tiện ích, thương hiệu và trải nghiệm. Không gian trạm xăng hiện đại cần phải linh hoạt, tích hợp đa năng và hướng tới yếu tố con người nhiều hơn.
Các xu hướng nổi bật trong thiết kế trạm xăng hiện đại gồm:
· Thiết kế kiến trúc nhận diện thương hiệu mạnh mẽ, tạo sự khác biệt và dễ nhận biết từ xa.
· Tích hợp các yếu tố xanh và bền vững, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, ánh sáng tự nhiên và năng lượng tái tạo.
· Tối ưu hóa trải nghiệm người dùng, với dòng chảy hành động liền mạch, dễ hiểu và thuận tiện.
· Áp dụng công nghệ mới, như thanh toán không tiếp xúc, bảng điện tử, cảm biến tự động.
· Tăng cường chức năng phụ trợ, như dịch vụ chăm sóc xe, quầy ăn nhanh, mini-mart, không gian nghỉ chân.
Trạm xăng là một loại công trình có đặc thù riêng, không thể thiết kế giống các công trình dân dụng hay thương mại thông thường. Một số yêu cầu quan trọng gồm:
· Yêu cầu an toàn cháy nổ nghiêm ngặt, từ khoảng cách các bồn chứa đến hệ thống thông gió, vật liệu chống cháy và lối thoát hiểm.
· Tuân thủ các quy định về môi trường, xử lý nước thải, kiểm soát mùi, tiếng ồn và nguy cơ rò rỉ nhiên liệu.
· Hạ tầng lưu thông khoa học, phân tách dòng xe và người đi bộ, tránh va chạm và đảm bảo an toàn tối đa.
· Phù hợp quy hoạch đô thị, tránh đặt gần trường học, bệnh viện, khu dân cư mật độ cao.
Một trạm xăng hiện đại cần được thiết kế với quy hoạch thông minh và lưu thông hiệu quả:
· Lối vào và lối ra tách biệt, thuận tiện cho cả xe con và xe tải.
· Khu vực bơm nhiên liệu đặt trung tâm, có thể bố trí theo mô hình chữ U, chữ L hoặc song song, với mái che lớn tạo ấn tượng kiến trúc.
· Cửa hàng tiện ích được đặt ở vị trí dễ nhìn, ngay gần khu vực bơm, mặt tiền mở rộng với cửa kính trong suốt để tăng độ mời gọi.
· Không gian xanh bao quanh, cây cối, thảm cỏ, hồ nước nhỏ giúp làm dịu không gian, tạo điểm nghỉ chân thân thiện.
· Khu vực dịch vụ phụ trợ như rửa xe, bơm lốp được bố trí tách biệt nhưng liên thông hợp lý.
Kiến trúc không chỉ là khung vỏ của công trình, mà còn là đại diện trực quan của thương hiệu:
· Mái che thiết kế độc đáo, có thể là hình phễu, hình cánh hoa, hoặc dạng “chiếc ô mở rộng” – tạo dáng nhận diện rõ ràng từ xa.
· Vật liệu sử dụng cao cấp, kết hợp giữa kim loại, kính, gỗ công nghiệp và vật liệu tái chế thân thiện môi trường.
· Màu sắc và logo thương hiệu được tích hợp tinh tế, nổi bật nhưng không gây rối mắt, đảm bảo tính đồng nhất với hệ thống chuỗi trạm xăng.
· Chiếu sáng tự nhiên tối đa, mặt tiền kính lớn, mái che có khe lấy sáng, cửa sổ bố trí theo hướng gió và mặt trời để tiết kiệm năng lượng.
Một trong những điểm khác biệt của trạm xăng hiện đại là thiết kế xoay quanh trải nghiệm người dùng:
· Dòng chảy hành động rõ ràng: từ xe đi vào → tiếp nhiên liệu → đi bộ vào cửa hàng → thanh toán → quay trở lại xe → ra ngoài.
· Không gian cửa hàng tiện ích phải rộng rãi, sạch sẽ, ánh sáng tốt, phân khu sản phẩm logic và có khu vực ngồi chờ/ăn nhanh.
· Khu vệ sinh hiện đại, sạch sẽ, đủ ánh sáng và mùi thơm dễ chịu – là một trong những yếu tố tạo ấn tượng tốt cho khách hàng.
· Tích hợp các dịch vụ cộng thêm, như máy ATM, quầy cà phê, trạm sạc điện cho thiết bị, thậm chí sạc điện cho xe hơi.
Trạm xăng thế hệ mới cần định vị rõ ràng là một phần của giải pháp bền vững:
· Sử dụng vật liệu tái chế, gạch không nung, gỗ công nghiệp, kim loại nhẹ, sơn ít VOC.
· Lắp đặt tấm pin mặt trời trên mái để tận dụng năng lượng mặt trời.
· Hệ thống thoát nước xử lý nước mưa, sử dụng cho tưới cây hoặc các mục đích không sinh hoạt khác.
· Cảnh quan xanh đa tầng, từ cây thấp, cây bụi, đến tường cây, mái xanh.
· Đạt chứng nhận công trình xanh, như EDGE, LEED hoặc tương đương trong thiết kế trạm xăng.
Một mẫu trạm xăng thế hệ mới có thể được mô tả như sau:
· Mặt bằng phân tầng rõ ràng, có 3 khu chức năng chính: khu bơm, khu tiện ích, khu dịch vụ phụ trợ.
· Mái che trung tâm hình lượn sóng, tạo điểm nhấn kiến trúc và định hướng giao thông thị giác cho người lái xe.
· Cửa hàng tiện ích mở về phía trạm bơm, kính suốt từ trần tới sàn, có sảnh vào thoáng đãng, mời gọi.
· Cảnh quan bao quanh tươi mới, có chỗ ngồi nghỉ, cây cối rợp bóng, đèn đường năng lượng mặt trời.
· Bố cục màu sắc hài hòa, gắn với hệ nhận diện thương hiệu nhưng không lấn át tổng thể cảnh quan đô thị.
· Hệ thống điều hướng và biển hiệu thân thiện, ngôn ngữ đa dạng, rõ ràng và trực quan với mọi đối tượng người dùng.
Thiết kế trạm xăng theo mẫu mới không chỉ là nâng cấp hình thức, mà là một bước chuyển mình toàn diện về tư duy: từ công năng đơn thuần sang giá trị trải nghiệm, từ sự tiện lợi sang yếu tố bền vững, từ một “điểm dừng” thành một “điểm đến”.
Kiến trúc sư thiết kế trạm xăng ngày nay không chỉ giải bài toán mặt bằng, vật liệu, quy chuẩn; mà còn cần kiến tạo một không gian mang lại giá trị cộng đồng, đồng thời phản ánh bản sắc thương hiệu và sự quan tâm đến môi trường. Mỗi trạm xăng là một “thể nghiệm không gian sống động”, nơi mọi yếu tố – từ chức năng, thẩm mỹ đến cảm xúc – đều phải được tính toán và đầu tư kỹ lưỡng.
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, xu hướng tiêu dùng và các chuẩn mực xanh toàn cầu, thiết kế trạm xăng trong tương lai sẽ còn mở rộng hơn nữa: thông minh hơn, thân thiện hơn, đẹp hơn và đáng nhớ hơn.
GỌI NGAY – 0903649782 - 028 35146426
ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN
CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG
Địa chỉ: 28 B Mai Thị Lựu, P Đa Kao, Q 1, TPHCM
Chi nhánh: 2.14 Chung cư B1,số 2 Trường Sa, P 17, Q Bình Thạnh, TPHCM
ĐT: (08) 35146426 - (08) 22142126 – Fax: (08) 39118579 - Hotline 090 3649782 - 0907957895